Benzeşme Kuralları ve Damaksıllaşma

Benzeşme

Korece yazıldığı gibi okunan bir dil olmasına karşın Türkçe'de olduğu gibi benzeşme kuralları var. Eğer bu kurallara göre sesletim yapmazsanız düzgün bir Korece ile konuşamazsınız dolayısıyla karşınızdaki sizi anlayamayabilir. Korece'de benzeşme; tam benzeşme, yarı benzeşme, ilerleyici benzeşme ve karşılıklı benzeşme olmak üzere dörde ayrılmakta. Ancak şimdi benzeşme türüne göre değil, derste öğrendiğimiz şekliyle yani harflere göre benzeşmeyi teker teker göstereceğim. :)

ㅂ :  Seslemde ㅁ, ㄴ ve ㄹ'den önce geliyorsa ㅁ olarak sesletilir. 

     ÖR: 밥먹다 → 밤먹다 /bammokda/

            갑니다 → 감니다 /kamnida/

            십만 → 심만 /şimman/

ㄷ : Seslemde ㅁ, ㄴ ve ㄹ'den önce geliyorsa  ㄴ olarak sesletilir. Bu kural ㄸ, ㅉ, ㅆ, ㅌ, ㅅ ve ㅊ harfleri için de aynıdır.

     ÖR: 듣는다 → 든는다 /dınnında/

            빛나다 → 빈나다 /binnada/

            있네요 → 인네요 /inneyo/

ㄱ: Seslemde ㅁ, ㄴ ve ㄹ'den önce geliyorsa  ㅇ olarak sesletilir.

     ÖR: 학년 → 항년 /hangnyon/

           한국말 → 한궁말 /hangungmal/

           국민 → 궁민 /gungmin/

ㄹ : Seslemde ㅁ  ve ㅇ'dan sonra geliyorsa ㄴ olarak sesletilir.

     ÖR: 종료 → 종뇨 /congnyo/

           승리 → 승니 /sıngni/

           남루 → 남누 /namnu/

ㄴ : Seslemde ㄹ'dan önce ya da sonra geliyorsa ㄹ olarak sesletilir.

    ÖR: 신라 → 실라 /şilla/

          한류 → 할류 /hallyu/

          설날 → 설랄 /sollal/

ㄱ  ve ㅎ seslemde birbirinden sonra geldiğinde ㅋ olarak sesletilir.

     ÖR: 먹히다 → 머키다 /mokida/

            북한 → 부칸 /bukan/

            축하 → 추카 /çuka/

ㄷ ve ㅎ seslemde birbirinden sonra geldiğinde ㅌ olarak sesletilir.

     ÖR: 촣다 → 초타 /çota/

           못하다 → 모타다 /motada/

           쌓다 → 싸타 /ssata/

           

ㅂ ve ㅎ seslemde birbirinden sonra geliyorsa ㅍ olarak sesletilir.

     ÖR: 입학 → 이팍 /ipak/

            잡히다 → 자피다 /capida/

Seslerin karşılıklı birbirini etkiledikleri duruma karşılıklı benzeşme diyoruz. Bu tür diğerlerine göre daha zor olduğu için birkaç örnekle üstünde duralım.

백로 → 백노→뱅노 /bengno/

협력→ 협녁→ 혐녁 /hyomnyok/

법률 → 범률 → 범뉼 /bomnyul/

국립 → 궁립 → 궁닙 /gungnib/

Damaksıllaşma

Seslem sonundaki ㄷ  ve ㅌ seslerinin ardından ㅣ sesi geliyorsa damaksıllaşma olur ve ㄷ, ㅈ olarak, ㅌ ise ㅊ olarak sesletilir.

ÖR: 미닫이 →  미다지 /midaci/

       같이 →  가치 /kaçi/

       끝이 → 끄치 /kıçi/

       핥인다  → 할친다 /halçinda/

Korece'ye Giriş (Konu Listesi)

Gitmek istediğiniz konunun üstüne tıklayınız! :)

1) Korece'ye giriş
2) Korece Harfler / Ünlüler
3) Korece Harfler / Yarı Ünlüler
4) Korece Harfler / Ünsüzler
5) Korece Harfler / Çift Ünsüzler
6) Hece Oluşumları ve Kuralları
7) Benzeşme Kuralları ve Damaksıllaşma

Hece Oluşumları ve Kuralları

Korece'de harfler birleşerek seslemleri yani heceleri oluşturur. Harflerin birleşmesinin belirli bir düzeni vardır. Aşağıda eklediğim kutularda yazım şekillerini ve sağ taraflarında örneklerini görebilirsiniz.

가 /ga/ (git)

파 /pa/ (yeşil soğan)

네 /ne/ (evet)

비 /bi/ (yağmur)

초 /ço/ (saniye)

도 /do/ (ada)

무 /mu/ (turp)

묘 /myo/ (mezar)

물 /mul/ (su)

곰 /gom/ (ayı)

글 /gıl/ (yazı)

국 /guk/ (ülke)

발 /bal/ (ayak)

산 /san/ (dağ)

샘 /sem/ (çeşme)

입 /ib/ (ağız)

닭 /dak/ (tavuk)

짧 /cal/ (kısa)

삶 /sam/ (yaşam)

밖 /bakk/ (dışarı)

원 /von/ (Kore para birimi-won)

왼 /vén/ (sol)

왕 /vang/ (kral)

권 /gvon/ (cilt -kitap-)

왜 /ve/ (neden)

화 /hva/ (ateş)

뒤 /dvi/ (arka)

쥐 /cvi/ (fare)

Seslem Kuralları;

• Ünlü harfler tek başına yazılmaz. Ünlü harfle başlayan bir seslem yazıya geçirilirken ünlünün önüne ㅇ konulur. ㅇ'ın sesletimi olmadığı için ancak bu şekilde ünlü harfle hece başlayabilir. (안, 여, 왜, 왕)
• Yazım şekli soldan sağa, ve yukarıdan aşağı şeklindedir. (Soldan sağa- 파, yukarıdan aşağı-글...)
• Hece sonuna iki farklı ünsüz geldiğinde alfabe sırasında önde olan ünsüz sesletilir. (밝 hecesinde ㄱ, ㄹ'den önce geldiği için bak diye okunur.
• İstisna olarak ㄼ ve ㄻ hece sonuna geldiğinde alfabetik sıraya göre sesletim yapılmaz, ㄼ'da "ㅂ", ㄻ'da "ㅁ" sesletilir.
• Hece sonu ㄷ, ㅌ, ㅈ,  ㅅ, ㅆ ile bitiyorsa ve ardından gelen hece ünlü harfle başlamıyorsa bu hecelerin sesletimi "ㄷ" şeklinde okunur. 

         옷 /od/
         빛 /bid/ 
         있 /id/

• Hece sonunda iki farklı ünsüz olduğunda, en sondaki ünsüz ulama ile ardından gelen hecedeki ünlünün önüne geçerek okunur. 

         값이 /kabşi/ 
         있어요 /issoyo/
         밝은 /balgın/

• ㄹ harfi hecenin başında ise "r" şeklinde okunur. Hecenin sonunda ise "l" şeklinde okunur (란 /ran/, 발 /bal/). Hece sonunda ve ardından gelen hecenin başında ㄹ harfi bulunuyorsa "l" şeklinde okunur (빨리 /balli/, 빨래 /balle/). Hece sonu ㄹile bitip , ardından gelen hece ünlü ile başlıyorsa, ㄹ "r" olarak seslendirilir (일이 /ir-i/, 갈아 /kar-a/, 열아 /yor-a/).

Korece Harfler / Çift Ünsüzler

Korece Harfler

4) Çift Ünsüzler

Korece'de toplam 5 adet çift ünsüz bulunuyor. Bu ünsüzler bir önceki yazımda bahsettiğim ㄱ,ㄷ,ㅂ,ㅅ ve ㅈ harflerinin daha vurgulu bir şekilde okunmasıyla ortaya çıkıyor. Yazımları ise iki ünsüz harfin yan yana yazılmasıyla oluşuyor. Bu ünsüz harflerin yazım sırasını daha önceki tabloda gösterdiğim için çift ünsüzler için tablo oluşturmadım. Aşağıda da belirttiğim gibi bir çift ünsüz yazmak isterseniz, iki ünsüzü arada boşluk olmayacak şekilde yazıyorsunuz.

ㄱ + ㄱ = ㄲ /g',g/

ㄷ + ㄷ = ㄸ /d'/

ㅂ + ㅂ = ㅃ /b'/

ㅅ + ㅅ = ㅆ /s',d/

ㅈ + ㅈ = ㅉ /c'/

Ancak çift ünsüzlerin sesletimini çoğu zaman bir Koreli gibi telaffuz etmek zor. Bu yüzden internetten bu videoyu buldum. Dinlemenizde yarar var. :)

Korece Harfler / Ünsüzler

Korece Harfler

3) Ünsüzler

Ünsüzler Kore alfabesinin ana malzemesi diyebilirim. Toplam 14 adet ünsüz bulunmakta. Ünsüz harfler yazım sırası bakımından en çok yanlış yazılan harfler bana göre. Çoğu harfte alışılmışın dışında bir yazım önceliği var. Daha pratik ve doğru bir şekilde yazmak için öncelikle yazım sıralarının bulunduğu tabloya bir göz atalım. :)

Bir ünsüzün sesletiminde bazen iki farklı sesletim tarzı olduğunu göreceksiniz. İki sesletimi olan Korece harf çoğunlukla hece yapısında bulunduğu yere göre farklı okunuyor. Örneğin ㅍ harfi bazı yerlerde kelimeye göre "p" olarak sesletilirken bazı yerlerde "b" olarak sesletilebiliyor. Buna heceleri öğrenmeye başlayınca ayrıntılı olarak değineceğim. 

Burada ㅇ harfinde sıfır yazdığını göreceksiniz. Bu harf Türkçe'deki "ğ" harfinin işlevini görüyor. Yani kelime ve heceye göre seslendiriliyor, tek başına bir sesletimi yok. Bir ünlü harfle birleştiğinde sesletimi ang, ong, ung vb. gibi olduğu için İngilizce sesletimi ng olarak geçiyor.

Fark ettiniz mi bilmiyorum Koreliler ve Çin, Japonya gibi diğer Asya ülkelerinin insanları İngilizceyi telaffuz ederken bazen "l" yerine "r" diyebiliyor ("I love you" cümlesini  "I rab yu" diye telaffuz etmek gibi). Hatta İngilizcesi çok iyi olmayan çoğu Asyalıda gördüm bu durumu. Bunun nedeni tabloda da gördüğünüz gibi ㄹ harfinin sesletiminin "r" ve aynı zamanda "l"  olması. Yine kelimeden kelimeye göre değişiklik gösteriyor. Nerede hangisini kullanacağımızı hecelere giriş yaptıktan sonra ayrıntılı olarak anlatacağım. :)

Korece Harfler / Yarı Ünlüler

Korece Harfler

2) Yarı Ünlüler

Yarı ünlülerle işler biraz daha zorlaşıyor. Bu harfleri ezberlemenize hiç gerek yok. Kelimelerin içinde gördükçe sesletimi daha rahat oturacak. Öncelikle sıralamaları yazdığım tabloya bir göz atalım. :)

Sesletimler her ne kadar Türkçe transkripsiyon kurallarına göre yazılmış olsa da direk okuyunca bir Koreli gibi telaffuz edemiyoruz. Gördüğünüz gibi çoğu harf iki harfin birleşiminden oluşuyor. Ve büyük çoğunlukla bu iki harfin sesletiminin birleşimiyle oluşuyor. Aşağıda birleşerek oluşmuş harfleri yüksek sesle ve yavaşça okursanız sesletimlerinde iki harfin çıkardığı seslerin birleştiğini duyabilirsiniz. Bir önceki yazımda iki tane "o" sesletimi olduğunu söylemiştim. Burada da iki tane "e" sesletimi olduğunu göreceksiniz. :)

ㅐ /e/
ㅒ /ye/
ㅔ /é/
ㅖ /yé/
ㅗ +ㅣ= ᅬ  /ö,vé/   
ㅗ +ㅏ= ᅪ  /va/  
ㅗ +ㅐ= ᅫ  /ve/
ㅜ +ㅣ= ᅱ  /ü,vi/
ㅜ +ㅓ = ᅯ /vo/
ㅜ + ㅔ = ᅰ  /vé/
ㅡ + ㅣ = ᅴ  /ıiy,é,i/

Not: İsminizde e harfi varsa Korece yazarken "ㅔ"  harfini kullanın. Koreliler yabancı bir kelimeyi kendi alfabelerinde yazarken e sesletimini bu harfle sağlıyor. :)

Korece Harfler / Ünlüler

Korece Harfler

1) Ünlüler

Kore alfabesinde 10 ünlü, 14 ünsüz, 11 yarı ünlü ve 5 çift ünsüzün bulunduğunu bir önceki yazımda söylemiştim. Öncelikle ünlülerden başlayacağız. Ben bölümü kazandıktan sonra internetten biraz Korece hakkında bilgi edinmeye çalışmıştım. Korece harfleri öğrenip bölüme başlarsam kolaylık olacağını düşündüm. Fakat kendi kendinize öğrendiğiniz yazım stiliyle gerçek Korece yazım stili arasında çok fark var, bunu bölüme başlayınca fark ettim. Tabi ki herkesin kendine özgü yazım stili vardır fakat Korece harfleri yazarken sırasına uygun olarak yazmak hem daha kolay hem de pratik olacaktır. Bu yüzden yazım sırasını teker teker yazarak aşağıdaki tabloyu oluşturdum. :)

Yazım sıralarını öğrendiğimize göre sesletimlerine bir göz atalım;

ㅏ   /a/    ㅑ /ya/

ㅓ   /ô/    ㅕ  /yô/ 

ㅗ   /o/    ㅛ   /yo/

ㅜ   /u/    ㅠ   /yu/

ㅡ   /ı/     ㅣ   /i/

Gördüğünüz gibi sesletimlerinin hemen hemen hepsinin karşılığı bulunuyor. Ünlüler arasında sizi en çok zorlayacak iki harf ㅗ (o) ve ㅓ (ô). Bunların sesletimi birbirinden farklı. Aynı şekilde ㅛ (yo) ve ㅕ(yô) da farklı okunuyor. Anabilim dalımızda bu iki farklı "o"nun sesletimine baya önem veriyorlar. Sizin de dinleyerek daha iyi kavrayacağınızı düşündüğüm için bu videoyu buldum, umarım yardımcı olur. :) 

Aranızda ilk defa Korece öğrenen varsa bu harfleri birkaç kez sırasına göre yazsın. Her harfin hemen hemen Türkçe'de karşılığı olduğu için öğrenmesi gerçekten çok kolay. :)